In een uitzending van Nieuwsuur gaf minister Jet Bussemaker aan dat ze het rapport “schokkend en onthutsend” [i] vond. Een prangende vraag is natuurlijk hoe dit heeft kunnen gebeuren. Bestaat er een fundamenteel probleem bij grootschaligheid binnen semi-publieke instellingen? Of is hier sprake van een incident? Beantwoording van deze vragen vergt een onderzoek op zichzelf.

“Grootschaligheid heeft voordelen” wordt geproclameerd, met name doordat er efficiencyslagen gemaakt kunnen worden. In de praktijk blijkt veelal dat er juist meer bureaucratische lagen ontstaan. In ieder geval is duidelijk geworden met de problematiek van Amarantis dat er zowel een politiek als een maatschappelijk antwoord gevraagd wordt op de volgende vraag: hoever draagt de verantwoordelijkheid van de diverse betrokkenen binnen (semi)-publieke instellingen en op welke wijze wordt er op een transparante wijze verantwoording afgelegd van de inzet van publieke middelen?

Biedt kleinschaligheid dan het juiste tegenwicht?  Een voordeel van kleinschaligheid is het bieden van kwaliteit. Wanneer we spreken over het onderwijs, betekent kleinschaligheid niet per definitie dat het leerlingenaantal laag dient te zijn. De kleinschaligheid heeft dan vooral betrekking op het aantal managementlagen die van beperkte omvang is. Ondanks uit research is gebleken dat kleine middelbare scholen niet per definitie beter scoren dan grote scholen[ii], pleit PerspectieF dat het beschikbare geld via Lumpsum, terecht hoort te komen waar het thuishoort. Namelijk op de “werkvloer” bij docenten en leerlingen ten behoeve van de onderwijskwaliteit, en niet bij het in stand houden van diverse management- en bestuursalgen.

Om die reden pleit PerspectieF voor verdergaande transparantie en herbezinning over de positie van instellingen die met publiek geld gefinancierd worden, in het bijzonder onderwijsinstellingen. De primaire taak van deze onderwijsinstellingen is de uitvoering van een maatschappelijke opdracht, namelijk het bieden van hoogwaardig onderwijs. Op deze wijze kan Nederland zijn positie als kenniseconomie vasthouden. Er dient weer besef te ontstaan waarom we werkzaam zijn in de publieke sector.