Asielzoekers of immigranten die geen verblijfsvergunning hebben verkregen, ofwel ‘illegalen’, kunnen vaak niet terug naar het land van herkomst. Er zijn namelijk landen die deze mensen bij de grens weigeren. Ze zijn dus stateloos en daarmee grotendeels rechteloos en hulpeloos. Eenvoudige oplossingen voor dit probleem bestaan niet. Grootschalige legalisatie zal waarschijnlijk tot gevolg hebben dat meer mensen naar Nederland toe komen in de hoop op legalisatie. Het kabinet zet landen die niet mee willen werken aan terugkeer terecht onder druk, maar heeft geen oog voor de noden van de mensen die nu niet terug kunnen. Sterker nog, het regeerakkoord stelt dat illegaliteit een misdrijf moet worden. Als mensen permanent illegaal in Nederland verblijven, dan zijn ze permanent strafbaar en kunnen ze te allen tijde achter slot en grendel komen. Het Europees Hof van Justitie (EHJ) heeft evenwel bepaald dat staten illegalen niet in de gevangenis mogen zetten omdat dit hun terugkeer juist belemmert.  

Minister Leers (CDA) denkt een oplossing gevonden te hebben om Wilders c.s. én het Europees Hof tevreden te stellen. Hij liet afgelopen vrijdag in zijn brief aan de Tweede Kamer weten illegaliteit nu als een overtreding te willen beboeten. Dit is minder erg dan het als misdrijf strafbaar te stellen. Desalniettemin verblijven mensen nog altijd blijvend illegaal en kunnen daarom voortdurend worden beboet. Illegalen leven vaak van noodopvang en hebben geen middelen om constant boetes te betalen, met als uiteindelijk gevolg dat ze toch de gevangenis indraaien. Dit proces zal zich blijven herhalen omdat illegalen nergens welkom zijn. De kerken worden zelfs door minister Leers berispt wegens hun gastvrijheid voor deze mensen. Dit beleid kán niet vanuit humanitair oogpunt. Bovendien zullen illegalen eerder uit het zicht van de overheid verdwijnen en in illegale circuits terechtkomen. Daarmee wordt het probleem van illegaal verblijf niet aangepakt.

Veel maatschappelijke organisaties zijn al in verweer gekomen tegen het kabinetsvoornemen om illegaliteit te bestraffen. Hoe kan een minister van het CDA dit harde, onverstandige beleid uitvoeren? Pasklare oplossingen zijn er niet voor het probleem van illegaal verblijf, maar we kunnen concluderen dat het bestraffen hiervan leidt tot ongewenste en onmenselijke gevolgen. We mogen hopen dat CDA en SGP hun menselijke gezicht laten zien om dit onrecht te voorkomen.

Sander van ’t Foort en Niels Rijke, bestuursleden PerspectieF, ChristenUnie-jongeren